به گزارش خبرگزاری حوزه، هستیشناسی و معرفت به خلق هستی و سئوالات مربوط به آن از مسائل مهمی است که انسانها به ویژه اندیشمندان به آن میاندیشند. ادیان و مذاهب، هر کدام به شکلی درصدد پاسخگویی به این سئوالات هستند. اسلام کاملترین دین و آخرین دین الهی نیز پاسخهای فراوانی را در مسئله معرفت و شناخت، به انسان میدهد.
یکی از این پرسشهای کلیدی و مهم، صفات و ویژگیهای خالق است؛ مانند اینکه آیا خالق قابل رؤیت است؟ آیا جا و مکان دارد یا خیر؟
هرچند وحی یک منبع شناخت است که از طریق رسل و انبیاء به انسانها رسیده و میتواند جواب پرسشهای انسان را بدهد و قرآن کریم نیز به بیان صفات و ویژگیهای خدا و خالق هستی پرداخته؛ اما بعد از رحلت رسول خدا صلیاللهوعلیهوآله مسائلی اتفاق افتاد که باعث شد انحرافاتی در جهان اسلام ایجاد گردد و در فهم همین نصوص، اختلاف ایجاد شود.
مکتب فکری اهل بیت علیهمالسلام فهم درست و کامل از این معارف را بیان کرده است؛ اما سایر مذاهب و فرق اسلامی نیز در این خصوص سخنانی را بیان کردهاند که برخی از آنها دچار انحرافات بسیار و حتی دچار تشبیه و تجسیم در ذات خدا شدهاند!
کتاب جسمانگاری خداوند نزد وهابیت پژوهشی است به قلم ابوالفضل قاسمی و منتشر شده توسط انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام. در این پژوهش، مُجَسِّمه و مُشَبِّهَه بودن برخی جریانهای متهم به تجسیم و تشبیه مورد بررسی قرار گرفته است. آیا این نسبتها صحیح است یا خیر؟
هرچند که تجسیم و تشبیه الهی بهشدت مورد مذمت مسلمانان بوده است و اکثر فرق و مذاهب سعی کردهاند خود را از آن مبرا کنند، ولی درعین حال مُجَسِّمه و مُشَبِّهَه بودن به برخی فرق نسبت داده شده و گاه این نسبتها بدون تحقیق و در راستای تخریب مذهب مخالف بوده است تا مذهب مخالف را با این انتساب، منحرف بیان کنند.
در کتب اسلامی، سه جریان «کرامیه» و «حشویه» و «وهابیت» از مشهورترین گروهایی هستند که متهم به تجسیم و تشبیه شدهاند، ولی با توجه به نقش «وهابیت» در زمان حاضر، دیدگاه آنها بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
در این اثر برای یک تحلیل صحیح و بدون پیشداوری، در ابتدا مفهوم شناسی صحیح نسبت به تشبیه و تجسیم براساس شاخصههای مذاهب اسلامی بیان شده است و سپس با مراجعه به کتب اصلیِ هر جریان، قضاوتی نسبت به دیدگاه آن جریان ارائه گردیده است.
این نوشتار در دو بخش اصلی تدوین شده است: فصل اول به بیان کلیات پژوهش و مقدمات اصلی اختصاص دارد. در این بخش ابتدا بحثی در مورد صفات الهی و دیدگاههای مشهور آمده است. سپس معناشناسی تشبیه و تجسیم مطرحشده تا مشخص شود براساس دیدگاه فرق اسلامی چه کسی را باید مُشَبِّهَه یا مُجَسِّمه دانست و ملاکهای آن چیست.
بررسی حکم فقهی قائلان به تجسیم و تشبیه از دیدگاه مذاهب فقهی، از مباحث دیگری است که در این بخش آورده شده است.
فصل دوم به بررسی عقاید کرامیه و حشویه و وهابیت در مسئله تجسیم و تشبیه پرداخته است. در این بخش، وهابیت بررسی دقیقتری شده؛ به این دلیل که آنان با اینکه خود از متهمان اصلی تفکر تجسیم و تشبیه هستند، اما با تبلیغات فراوان، دیگر مذاهب را در توحید اسماء و صفات، مشرک و معطّله یا مجسّمه معرفی میکنند!
کتاب جسمانگاری خداوند نزد وهابیت به قلم ابوالفضل قاسمی در قطع رقعی، ۱۴۴ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه توسط انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام منتشر و راهی بازار نشر شده است.